Αναμείνατε ολίγον τι
Επιστήμες

Γιατί δεν βλέπουμε αντικείμενα που βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας;

Γιατί δεν βλέπουμε αντικείμενα που βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας;

Πόσες οδοντόβουρτσες βλέπετε σε αυτό το ακατάστατο μπάνιο;

(σύρετε πάνω στην εικόνα για να δείτε την απάντηση)

Οι περισσότεροι άνθρωποι θα εντοπίσουν γρήγορα την οδοντόβουρτσα στο μπροστινό μέρος του πάγκου, άλλοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο - ή μπορεί και να μην δουν ποτέ – την κατά πολύ μεγαλύτερη οδοντόβουρτσα, στο πίσω μέρος.

Η έλλειψη παρατηρητικότητας έχει να κάνει με την κλίμακα. Οι άνθρωποι έχουν μια τάση να μην βλέπουν αντικείμενα των οποίων το μέγεθος δεν είναι συμβατό με το περιβάλλον τους, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη στην επιθεώρηση «Current Biology». Ακόμη, η έρευνα αποκαλύπτει πώς οι προσδοκίες μας, επηρεάζουν δραματικά την ικανότητά μας να παρατηρούμε τι βρίσκεται γύρω μας.

Αν και η παραπάνω εικόνα δόθηκε από τους συντάκτες της μελέτης ώστε να ενισχύσει τα συμπεράσματά τους, η μελέτη διεξήχθη ελαφρώς διαφορετικά. Οι ερευνητές ενδιαφέρθηκαν όχι μόνο για το τι είδαν όσοι συμμετείχαν στην έρευνα, αλλά και για το πώς οι επιδόσεις τους συγκρίνονται με αυτές των υπολογιστών.

Οι - με σάρκα και αίμα - συμμετέχοντες και ένα βαθύ νευρωνικό δίκτυο (deep neural network), ένα σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών με προηγμένη μηχανική όραση, είχαν ένα δευτερόλεπτο για να διακρίνουν ένα αντικείμενο σε μια σκηνή που είχε φτιαχτεί σε υπολογιστή, όπως αυτή που ακολουθεί. Το αντικείμενο μπορεί να απουσιάζει, να παρουσιάζεται σε κλίμακα ή να εμφανίζεται σε κλίμακα τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την κανονική.

Υπάρχει παρκόμετρο σε αυτήν την εικόνα;

Image to find walk sign
Προφανώς!
Όταν γνωρίζεις τι σε περιμένει, είναι σίγουρα πιο εύκολο
Όχι
Δίπλα στο αυτοκίνητο!

Στη μελέτη, το αντικείμενο είτε απουσίαζε, είτε παρουσιαζόταν σε κλίμακα, είτε εμφανιζόταν σε κλίμακα τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την κανονική.

Οι άνθρωποι έχασαν γιγαντιαία αντικείμενα περίπου 13% περισσότερο από ότι αντικείμενα κανονικού μεγέθους, σύμφωνα με τους ερευνητές. Η κλίμακα ωστόσο, δεν επηρέασε την απόδοση της μηχανής.

«Ήμασταν έκπληκτοι με το αποτέλεσμα», δήλωσε ο Miguel Eckstein, ψυχολόγος στο εργαστήριο Vision and Image Understanding του University of California και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

Συγκεκριμένα, η πρώτη φορά που εξέταζε κάποιος μια φωτογραφία με ένα γιγαντιαίο αντικείμενο, το αντικείμενο συχνά έμοιαζε να είναι αόρατο. Όμως αυτό, δεν αποτελεί κάποιου είδους ανεπάρκεια, είπε: «Αυτό είναι ένα χρήσιμο κόλπο που κάνει ο εγκέφαλος για να επεξεργαστεί γρήγορα σκηνές και να βρει αυτό που ψάχνουμε».

Στην πραγματική ζωή, ουσιαστικά είναι απίθανο να ζητηθεί σε κάποιον να εντοπίσει γιγαντιαία αντικείμενα.

«Αυτό στο οποίο δίνουμε προσοχή, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις προσδοκίες μας για το τι πρέπει να υπάρχει», δήλωσε ο Christopher Chabris, γνωστικός ψυχολόγος και συν-συγγραφέας του The Invisible Gorilla.

«Το σχετικό μέγεθος είναι μόνο ένα από τα πολλά στοιχεία που συμβάλλουν στις προσδοκίες μας. Χωρίς να περιμένουμε κάτι, είναι απίθανο να δώσουμε προσοχή σε αυτό», προσθέτει, «και όταν δεν δίνουμε προσοχή σε κάτι, είναι εκπληκτικά πιθανό να μην το δούμε».

Μερικές φορές το φαινόμενο αυτό καλείται «απρόσεχτη τύφλωση» και μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση περιπτώσεων όπως αυτή που κάποιο δέντρο μπορεί να είναι γεμάτο με χρήματα στα κλαδιά του, αλλά όσες δεκάδες ανθρώπων και αν περπατήσουν μπροστά του – ακόμα και αν το κοιτάξουν απ’ ευθείας- δεν βλέπουν τα χρήματα πάνω του.

Αυτό ήταν το ανέλπιστο αποτέλεσμα , όταν μια γυναίκα βγήκε στο δρόμο και έκανε ένα βίντεο με τις αντιδράσεις ανθρώπων για το πού θα μπορούσαν να βρουν δωρεάν χρήματα.  Το παραπάνω , αποτέλεσε σενάριο, το οποίο αναδημιούργησε επιτυχώς ένας ψυχολόγος.

Υπήρχαν και άλλα θεάματα τα οποία οι συμμετέχοντες δεν κατάφεραν να παρατηρήσουν στις μελέτες, όπως για παράδειγμα έναν κλόουν, ένα όπλο, έναν καυγά και το πιο δημοφιλές, έναν άνδρα με στολή γορίλα!

Οι ερευνητές της «μελέτης της οδοντόβουρτσας» δείχνουν ότι η τάση μας να χάνουμε αντικείμενα εκτός κλίμακας είναι «ένα υποπροϊόν μιας χρήσιμης στρατηγικής που ο εγκέφαλος έχει εφαρμόσει για να μειώσει γρήγορα τους πιθανούς αποσπασματικούς παράγοντες». Από την άλλη πλευρά, η μελέτη αποτελεί υπενθύμιση για το πώς οι λανθασμένες υποθέσεις μπορούν να εμποδίσουν την ικανότητά μας να δούμε τι ακριβώς βρίσκεται μπροστά μας.

Πηγή

nytimes.com - Why We Miss Objects That Are Right in Front of Us

Μοιραστείτε το άρθρο

The following two tabs change content below.

Γιώτα Ζώτου

Είμαι απόφοιτος του Τμήματος Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης και κάθε προσπάθεια για περαιτέρω βελτίωση, που έχει σαν στόχο την διευκόλυνση της καθημερινότητας του ανθρώπου άπτεται των ενδιαφερόντων μου. Μέσα από αυτό το site λοιπόν θα μοιραζόμαστε ερευνητικά δεδομένα και εξελίξεις που αφορούν στις επιστήμες και την τεχνολογία, τα οποία έμμεσα ή άμεσα μας αφορούν και αξίζει να γνωρίζουμε.

Αφήστε ένα σχόλιο

Επιλογές της ομάδας
σκίτσο του Άλμπερτ Αϊνστάιν
Πώς τα μυστικά των πρώτων αριθμών κάνουν τον κόσμο μας ασφαλέστερο
Πώς ο Ερατοσθένης υπολόγισε την περιφέρεια της Γης πάνω από 2000 χρόνια πριν;
Τι θα γινόταν αν ο αυτισμός ήταν ... υπερδύναμη;
Εκπληκτικές φωτογραφίες του Cassini λίγο πριν τη συντριβή του στον Κρόνο