Η αποστολή ExoMars είναι έτοιμη για να ξεκινήσει τις επιστημονικές μετρήσεις

Το Trace Gas Orbiter έχει φτάσει στην τελική του τροχιά μετά από ένα χρόνο “αεροφρεναρίσματος” (aerobraking) που έληξε τον Φεβρουάριο. Αυτό το συναρπαστικό εγχείρημα έκανε το σκάφος να περνάει μέσα από το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας, χρησιμοποιώντας την επιβράδυνση που δημιουργούσαν τα ηλιακά φτερά του, για να μετασχηματίσει την αρχική του υψηλή ελλειπτική τροχιά, που διαρκούσε 4 ημέρες, στην τελική, πολύ χαμηλότερη και σχεδόν κυκλική τροχιά του.

Τώρα περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη Άρη, με μία πλήρη περιστροφή να διαρκεί 2 ώρες, και έπειτα από τις ρυθμίσεις που έγιναν και την εγκατάσταση νέου λογισμικού, θα ξεκινήσει τις επιστημονικές του παρατηρήσεις.

Όπως ανέφερε ο διευθυντής της αποστολής του Trace Gas Orbiter, “Αυτό είναι ένα σημαντικό ορόσημο για το πρόγραμμα ExoMars και ένα φανταστικό επίτευγμα για την Ευρώπη. Έχουμε φτάσει σε αυτή την τροχιά για πρώτη φορά με αεροπέδηση και με το βαρύτερο orbiter που εστάλη ποτέ στον Κόκκινο Πλανήτη, έτοιμο να αρχίσει να ψάχνει για σημάδια ζωής από την τροχιά”.

“Θα ξεκινήσουμε την επιστημονική μας αποστολή μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες και είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι για το τι θα αποκαλύψουν οι πρώτες μετρήσεις”, λέει ο Håkan Svedhem, ο διαχειριστής της επιστημονικής ομάδας της αποστολής, “Έχουμε την ευαισθησία να εντοπίζουμε σπάνια αέρια σε μικρές αναλογίες, με τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε αν ο Άρης είναι ακόμα ενεργός σήμερα – βιολογικά ή γεωλογικά.”

Ο κύριος στόχος είναι να καταγράψουν πλήρως τα ίχνη των αερίων, δηλαδή αυτά που αποτελούν λιγότερο από το 1% του συνολικού όγκου της ατμόσφαιρας του πλανήτη. Πιο συγκεκριμένα, θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν αν υπάρχει μεθάνιο ή άλλα αέρια που αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά της ύπαρξης ενεργών βιολογικών οργανισμών ή γεωλογικής δραστηριότητας.

Στην Γη, οι έμβιοι οργανισμοί απελευθερώνουν ένα μεγάλο ποσοστό του μεθανίου που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα. Είναι επίσης το κύριο συστατικό των θυλάκων φυσικών αερίων υδρογονανθράκων, και στην ύπαρξη τους συμβάλλουν και η ηφαιστειακή και η υδροθερμική δραστηριότητα.

Το μεθάνιο στον Άρη αναμένεται να έχει σχετικά μικρό χρόνο ζωής (περίπου 400 χρόνια) γιατί διασπάται από την υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου. Αντιδρά επίσης με άλλα είδη αερίων στην ατμόσφαιρα, αναμιγνύεται με άλλα αέρια και διασκορπίζεται από τους ανέμους. Αυτό σημαίνει ότι αν ανιχνευθεί τώρα, πολύ πιθανό να παράχθηκε ή να απελευθερώθηκε από κάποιο αρχαίο θύλακα, σχετικά πρόσφατα.

Παλαιότερες πιθανές ανιχνεύσεις από το Mars Express της ESA, και πιο πρόσφατα από το Curiosity rover της NASA, έχουν δώσει κάποιες ενδείξεις αλλά παραμένουν αντικείμενο έντονης συζήτησης.

Το Trace Gas Orbiter μπορεί να ανισχεύσει και να αναλύσει το μεθάνιο και άλλα ίχνη αερίων ακόμα σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις, με μία βελτιωμένη ακρίβεια, 3 τάξεις μεγέθους μεγαλύτερη από τις προηγούμενες μετρήσεις. Θα είναι ικανό να βοηθήσει τους επιστήμονες να διακρίνουν την πιθανή προέλευση..

Τα τέσσερα όργανα που διαθέτει, θα κάνουν συμπληρωματικές μετρήσεις της ατμόσφαιρας, της επιφάνειας και του υπεδάφους. Η κάμερα του θα βοηθήσει στο να αναγνωριστούν χαρακτηριστικά της επιφάνειας που μπορεί να σχετίζονται με τις πηγές των ιχνών των αερίων.

Τα όργανα αυτά θα αναζητήσουν επίσης νερό και πάγο που πιθανό να βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια, η οποία μαζί με τις πιθανές πηγές ιχνών αερίων θα μπορούσε να καθοδηγήσει την επιλογή για χώρους προσγείωσης των μελλοντικών αποστολών.

Σύντομα θα αρχίσει να παρέχει υπηρεσία της αναμετάδοσης της επικοινωνίας για τα rovers Opportunity και Curiosity της NASA, πριν την άφιξη του InSight Lander της NASA, αργότερα αυτή την χρονιά. Το ίδιο θα κάνει και για το ExoMars rover τον Μάρτιο του 2021.

Ο δορυφόρος αυτός έφτασε στον κόκκινο πλανήτη πριν από 18 μήνες περίπου, και ζυγίζει 3.5 τόνους. Η αποστολή ExoMars αποτελεί μία κοινή προσπάθεια της ESA και της Roscosmos.

Πηγή

exploration.esa.int – ExoMars poised to start science mission

Εικόνες:

• exploration.esa.int – Trace Gas Orbiter at Mars
• exploration.esa.int – How to create and destroy methane on Mars
• exploration.esa.int – How ExoMars detects buried ice

Μοιραστείτε το άρθρο