Το τηλεσκόπιο Hubble μας χάρισε μια άνευ προηγουμένου κοντινή λήψη ενός από τους παλαιότερους γνωστούς γαλαξίες του σύμπαντος. Οι αστρονόμοι ήταν τυχεροί όταν το τηλεσκόπιο αιχμαλώτισε την εικόνα ενός γαλαξία που υπήρχε μόλις 500 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang.
Η εικόνα ενισχύθηκε από το φυσικό φαινόμενο του βαρυτικού φακού, ξεκλειδώνοντας ασυναγώνιστες λεπτομέρειες, γεγονός μοναδικό, καθώς τέτοια αντικείμενα συνήθως εμφανίζονται σε ισχυρά τηλεσκόπια ως μικροσκοπικά κόκκινα στίγματα.
Στην αστρονομία, η απόσταση και η ηλικία συνδέονται: λόγω του χρόνου που χρειάζεται το φως για να διασχίσει την τεράστια απόσταση, βλέπουμε τον γαλαξία όπως ήταν πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια.
Οι λεπτομέρειες που είναι εμφανείς στην εικόνα θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να δοκιμάσουν τις θεωρίες της εξέλιξης των γαλαξιών.
“Κάθε γαλαξίας σε αυτή την πολύ μακρινή απόσταση είναι μια τελεία … είναι καθαρά θέμα τύχης το να έχετε μία εικόνα από έναν γαλαξία που έχει ληφθεί με τον σωστό τρόπο και να είναι τόσο πολύ λεπτομερής – είναι ένα πολύ ωραίο εύρημα”, δήλωσε στο BBC News, ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Brett Salmon .
Ο Δρ Salmon, από το Iνστιτούτο Επιστήμης Διαστημικού Τηλεσκοπίου (STScI) στη Βαλτιμόρη, Maryland, πρόσθεσε: “Αν αναλύσουμε τις επιπτώσεις του βαρυτικού φακού στην εικόνα αυτού του γαλαξία, μπορούμε να καθορίσουμε το πραγματικό μέγεθος και σχήμα του”.
Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν στην 231η συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στην Ουάσιγκτον.
Φακός με φυσικό ζουμ
Ο βαρυτικός φακός περιγράφει τον τρόπο κάμψης του φωτός καθώς περνάει γύρω από ένα τεράστιο αντικείμενο μεταξύ της πηγής και ενός παρατηρητή. Αυτό δημιουργεί ένα είδος κοσμικού φακού, ο οποίος ενισχύει την εικόνα ενός γαλαξία.
Ο αρχαιότερος γαλαξίας είναι σχετικά μικρός, έχοντας περίπου το ένα εκατοστό της μάζας του γαλαξία μας. Ενδεχομένως αυτό, να αποτελεί χαρακτηριστικό των γαλαξιών που εμφανίστηκαν σχετικά σύντομα μετά το Big Bang.
Μια βασική ερώτηση για τους αστρονόμους που μελετούν την εξέλιξη των γαλαξιών αφορά την προέλευση των “δίσκων” – ένα βασικό συστατικό των μεγάλης κλίμακας δομών, πολλών γαλαξιών, συμπεριλαμβανομένου του γαλαξία μας. Οι γαλαξιακοί δίσκοι είναι επίπεδες, περιστρεφόμενες κατανομές αστεριών, αερίου και σκόνης.
Ο Δρ Salmon σχολίασε: “Δεν γνωρίζουμε πραγματικά πώς συγκέντρωσαν οι πρώτοι γαλαξίες στο σύμπαν, τους περιστρεφόμενους δίσκους σε αυτές τις όμορφες εικόνες που βλέπουμε. ”
Μια άλλη μελέτη που παρουσιάστηκε στην 231η συνάντηση AAS, περιείχε στοιχεία για την περιστροφή των γαλαξίών που υπήρχαν περίπου 800 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang. Αυτή η περιστροφή θα μπορούσε να είναι ενδεικτική των αρχών του σχηματισμού δίσκων.
Ο Renske Smit, από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και οι συνεργάτες του, χρησιμοποίησαν τη συστοιχία Alma στη Χιλή για να δείξουν ότι το αέριο σε αυτούς τους νεογέννητους γαλαξίες στροβιλίστηκε και περιστράφηκε σε κίνηση τύπου υδρομασάζ, παρόμοια με τον γαλαξία μας και άλλους πιο ώριμους γαλαξίες.
“Αναμένουμε ότι οι νεαροί γαλαξίες θα είναι δυναμικά “ακατάστατοι”, εξαιτίας των εκρήξεων νεαρών αστεριών, ωστόσο αυτοί οι μινι-γαλαξίες δείχνουν την ικανότητα να διατηρούν την τάξη και να φαίνονται καλά ρυθμισμένοι”, δήλωσε ο Δρ Smit. “Παρά το μικρό τους μέγεθος, αναπτύσσονται με γρήγορο ρυθμό.”
Επανερχόμενος στο γιατί αυτό είναι δυνητικά σημαντικό, ο Δρ Salmon δήλωσε: “Μόλις ο γαλαξίας διαμορφωθεί σε ένα δίσκο, τίθεται σε κίνηση η υπόλοιπη εξέλιξη του γαλαξία.”
Οι προσομοιώσεις υπολογιστών υποδεικνύουν ότι οι δίσκοι θα μπορούσαν να είναι παρόντες σε γαλαξίες έως και 600 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang. Ο γαλαξίας που ανακαλύφθηκε με το Hubble μπορεί να είναι ένας από τους πρώτους γαλαξίες του σύμπαντός μας.
Αυτό το αντικείμενο βρίσκεται ακριβώς στα όρια των δυνατοτήτων ανίχνευσης του Hubble, αλλά το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα πρέπει να μπορεί να παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες. Το παρατηρητήριο Webb της Nasa πρόκειται να τεθεί σε τροχιά με τον πύραυλο Ariane, το 2019.
“Αυτός ο γαλαξίας είναι ένας συναρπαστικός στόχος για το τηλεσκόπιο Webb καθώς προσφέρει τη μοναδική ευκαιρία για την ανάλυση των αστρικών πληθυσμών στο πολύ πρώιμο σύμπαν”, εξήγησε ο Δρ Salmon.
Πηγή
Γιώτα Ζώτου
Latest posts by Γιώτα Ζώτου (see all)
- Φωτογραφίζοντας τον ‘Ηλιο για πρώτη φορά από απόσταση αναπνοής - 16 Ιουλίου 2020
- Οι πρώτες φωτογραφίες του Ήλιου… από πολύ κοντά! - 15 Ιουλίου 2020
- Τα μαθηματικά που σώζουν ζωές - 14 Ιουλίου 2020
Αφήστε ένα σχόλιο