Το διαδίκτυο έγινε 30 χρονών: η ιστορία του, το παρόν του και το μέλλον του

Στις ημέρες μας είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Εκμηδένισε τις αποστάσεις, και όλα πια βρίσκονται τόσο μακριά όσο το πάτημα μερικών κουμπιών – κανονικών ή/και ψηφιακών- και μπορούμε να δώσουμε απάντηση σε όποια ερώτηση και αν έχουμε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.

Φυσικά, όπως θα έχετε δει και από τον τίτλο, μιλάμε για το διαδίκτυο. Ή όπως είναι πιο γνωστό, το internet, το οποίο πριν λίγες ημέρες είχε τα γενέθλια του, και πλέον είναι 30 χρονών.

Μπορεί να μας φαίνεται δεδομένο, σημαντικότατο για την καθημερινότητα μας, ακόμα και ότι η ζωή μας θα ήταν άδεια αν εξαφανιζόταν ξαφνικά, αλλά αν αναλογιστούμε την ηλικία του, ίσως να φαίνονται κάπως υπερβολικά όλα αυτά.

Δεν είναι όμως παράλογο να σκεφτόμαστε έτσι, αφού μόνο οι υπηρεσίες που προσφέρει και που προσφέρονται μέσα από αυτό, έχουν αλλάξει τον τρόπο ζωής μας.

 

Σίγουρα μπορεί να μιλήσει κανείς για την κουλτούρα που έχει δημιουργηθεί μέσα στον εικονικό κόσμο, και να πει με βεβαιότητα ότι το μεγαλύτερο μέρος του internet είναι φωτογραφίες από γάτες. Τα memes επίσης είναι πολλά, αλλά ο χρόνος ζωής τους πολύ μικρός. Εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες, και αν είναι ο δημιουργός τυχερός, ίσως να αντέξει λίγους μήνες.

 

Τώρα όμως που έφτασε σε αυτή την ηλικία, θα ήταν καλό να μιλήσουμε για την ιστορία του, πώς έφτασε μέχρι εδώ και για το ποιο μπορεί να είναι το μέλλον του.

Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Το Διαδίκτυο είναι το παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων ηλεκτρονικών συσκευών, που λειτουργούν βάσει καθορισμένων ομάδων πρωτοκόλλων. Οι διασυνδεδεμένες ηλεκτρονικές συσκευές βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας παγκόσμιας κλίμακας, και ανταλλάσσουν μηνύματα (τα ονομαζόμενα πακέτα) με τη χρήση τυποποιημένων κανόνων επικοινωνίας -των πρωτοκόλλων που αναφέραμε.

 

Τα πρώτα βήματα προς την δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου έγιναν κατά την διάρκεια του ψυχρού πολέμου από τις ΗΠΑ, για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας τους. Έτσι δημιουργήθηκε το γνωστό ARPANET.

Ύστερα από την δημιουργία του σημειώθηκαν αρκετά ορόσημα: η εξέλιξη των πρωτοκόλλων επικοινωνίας που μας έφερε το TCP/IP, η δημιουργία του πρώτου DNS, η υπηρεσία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου email, η επέκταση του δικτύου και η ενσωμάτωση άλλων δικτύων.

Όλα αυτά έθεσαν τις βάσεις για κάτι μεγαλύτερο, αλλά δεν ήταν ικανά να γίνουν το εφαλτήριο διάδοσης μίας τέτοιας τεχνολογίας σε παγκόσμια κλίμακα.

 

Το μεγάλο ορόσημο που έσπρωξε το internet της εποχής να πάρει τις διαστάσεις που έχει σήμερα, ήρθε από το ερευνητικό εργαστήριο της Γένοβας, το γνωστό CERN. Εκεί, το 1989, ο βρετανός Τιμ Μπέρνερς-Λι (Sir Tim Berners-Lee) εφηύρε την “εφαρμογή” που έκανε πιο προσιτό το διαδίκτυο, το world wide web, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει την προσβασιμότητα των πληροφοριών, κάνοντας την εξής υπόθεση μέσα στο κείμενο του “Information Management: A Proposal”: όλες οι πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες στους υπολογιστές να ήταν συνδεδεμένες – “Suppose all the information stored on computers everywhere were linked”.

 

Το όραμα αυτής της παγκόσμιας διασύνδεσης και ανταλλαγής πληροφοριών, έγινε γνωστό σε όλους ως World Wide Web το 1991.

 

Μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, ο παγκόσμιος ιστός δεν περιοριζόταν μόνο στους επιστήμονες, και ειδικότερα στους ανθρώπους της επιστήμης υπολογιστών. Είχε μετατραπεί σε ένα “εργαλείο” που μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο κάθε άνθρωπος.

 

Μαζί με αυτό εξελίχθηκαν και οι συσκευές που συνδέονται σε αυτό. Από τους προσωπικούς υπολογιστές και τα laptops, περάσαμε στα έξυπνα τηλέφωνα (smartphones), στις έξυπνες τηλεοράσεις (smart TV), τις έξυπνες ηλεκτρικές συσκευές, και ακόμα και στα έξυπνα ρολόγια χειρός (smart watches).

 

Μπορείτε να δείτε και video που δημοσίευσε το CERN σχετικά με την ιστορία του web:

 

Όπως και το σχετικό post στο twitter του EU Council:

Old enough to remember this sound?
Today the Internet turns 30! ? #web30
From dial-up to 5G, see how much has changed ? in the ?? pic.twitter.com/jn8fD8V1lV

— EU Council (@EUCouncil) March 12, 2019

 

Για τους εορτασμούς των 30 ετών, το CERN φιλοξένησε μία εκδήλωση σε συνεργασία με τα World Wide Web Consortium (W3C) και World Wide Web Foundation, η οποία προβλήθηκε ζωντανά στο διαδίκτυο. Μπορείτε να δείτε περισσότερα εδώ.

Ποιο θα είναι το μέλλον;

Το παρόν φαίνεται δυσοίωνο και το μέλλον αρκετά σκοτεινό – αν συνέχισουν τα πράγματα ως έχουν. Ο ίδιος ο οραματιστής του παγκόσμιου ιστού, Tim Berners-Lee, είχε φανταστεί μία ουτοπία. Έγραψε ένα άρθρο το 2018, στο οποίο αναφέρει ότι ο παγκόσμιος ιστός έχει εξελιχθεί σε μία μηχανή ανισότητας και διαίρεσης (“the web has evolved into an engine of inequity and division”).

Ανέφερε ότι υπάρχουν μεγάλες δυνάμεις οι οποίες το έχουν διαμορφώσει έτσι ώστε να εξυπηρετεί τους δικούς τους σκοπούς (“swayed by powerful forces who use it for their own agendas.”), και όπως φαίνεται, σκοπεύει να δράσει και να διορθώσει την κατάσταση, ακόμη και αν χρειαστεί να το καταστρέψει.

 

Σίγουρα δεν μπορεί να δεχθεί την αυξανόμενη τάση της αγοράς προς την παγίωσή της. Το διαδίκτυο ήταν ένα μέρος με τεράστια γκάμα επιλογών σε blogs και websites, το οποίο έχει συμπιεστεί και έχει περάσει στα χέρια μερικών παντοδύναμων πλατφόρμων. Όπως έχει αναφέρει, με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα νέο σύνολο “φυλάκων”, που επιτρέπει σε αυτές τις λίγες πλατφόρμες να ελέγχουν ποιες ιδέες και γνώμες θα δουν και θα μοιραστούν οι χρήστες.

 

Βλέπει κανείς ότι εταιρείες όπως η Google, η Amazon και το Facebook, εδραιώνουν τις θέσεις τους στην αγορά και κατοχυρώνουν την κυριαρχία τους, εντάσσοντας στους κόλπους τους τα κορυφαία ταλέντα διαφόρων τομέων, εξαγοράζοντας νέες ανταγωνιστικές εταιρείες, αξιοποιώντας τα δεδομένα των χρηστών.

Ο Berners-Lee υποστηρίζει ότι αυτές οι ενέργεις λειτουργούν εις βάρος της μελλοντικής καινοτομίας. Επίσης, αναφέρεται και στο γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη επιλογών. Κάτι τέτοιο επιτρέπει σε ανθρώπους με κακόβουλους και φαύλους σκοπούς, να εκμεταλλευτούν αυτές τις πλατφόρμες και να τις μετατρέψουν σε όπλο τους.

Αυτό δεν είναι κάποια εικασία, το έχουμε δει να συμβαίνει με τον διαμοιρασμό ψευδών ειδήσεων και διαφόρων θεωριών συνωμοσίας.

Παρά τις αρνητικές εξελίξεις, ο  Berners-Lee παραμένει πιστός στις δεσμεύσεις του, τις οποίες είχε επαναλάβει στο Founder’s Address του 2018 προς το World Wide Web Foundation: ένα web που θα είναι ελεύθερο, ανοικτό, και ένας δημιουργικός χώρος για όλους (“to making sure the web is a free, open, creative space — for everyone.”).

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εστιάσουν στην αντιμετώπιση τριών βασικών προκλήσεων: να συνδεθεί το άλλο μισό του πληθυσμού του πλανήτη στο internet, να ενίσχυθούν οι κανονισμοί λειτουργίας των φυλάκων του διαδικτύου, να εξασφαλιστεί η ισότητα των ανθρώπων στην εξέλιξη του internet.

Όπως δήλωσε, θέλει να αποκτήσουμε μεγαλύτερες φιλοδοξίες για το web. Να γίνει το μέσο που θα αντικατοπτρίζει τις ελπίδες μας και θα ενσαρκώνει τα όνειρα μας, αντί να μεγενθύνει τους φόβους και τις ανασφάλειες μας, και να εντείνει τις διαφορές μας (“I want to challenge us all to have greater ambitions for the web, I want the web to reflect our hopes and fulfill our dreams, rather than magnify our fears and deepen our division.”).

Δεν σταματά όμως στις εκκλήσεις του για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Τον περασμένο Σεπτέμβριο πήρε άδεια από το MIT (sabbatical) για να αφιερώσει τις προσπάθειες του στην προώθηση μίας νέας πλατφόρμας με το όνομα Solid.

Μέσω αυτής ευελπιστεί να αλλάξει δραστικά την τωρινή δομή του διαδικτύου και να επαναφέρει τον έλεγχο των δεδομένων των χρηστών στα χέρια τους.

Για να ενισχυθεί η παραπάνω προσπάθεια, ανακοίνωσε και την άφιξη του Inrupt, την πρώτη εμπορική προσπάθεια που θα αξιοποιεί την νέα πλατφόρμα. Όπως εξήγησε, το Solid θα είναι ένα μείγμα των Google Drive, Microsoft Outlook, Slack, Spotify, και WhatsApp. Τα δεδομένα των χρηστών που θα μεταφέρονται σε αυτό ή που θα δημιουργούνται μέσα σε αυτό, θα αποθηκεύονται σε μία ασφαλή περιοχή, ονομαζόμενη personal online data (POD) locker. Έτσι οι χρήστες θα μπορούν να αποθηκεύσουν οποιαδήποτε προσωπική και ευαίσθητη πληροφορία, γνωρίζοντας ότι τα δεδομένα τους δεν θα πέσουν σε λάθος χέρια.

 

Ο Berners-Lee αφιέρωσε τους τελευταίους μήνες του 2018 σε μία περιοδεία, κάνοντας παρουσιάσεις και δίνοντας πληροφορίες για το μπορεί κανείς να αναπτύξει εφαρμογές στο Solid.

Αυτή θα λέγαμε ότι είναι μόνο η αρχή. Θα πρέπει να καταφέρει να πείσει τον κόσμο ότι το μέλλον βρίσκεται σε μία τέτοια μεγάλη αλλαγή.

 

Είναι πολύ ενδιαφέρουσα και η εκδήλωση του Science Museum:

Πηγές

• www.engadget.com – The World Wide Web at 30: We got the free and open internet we deserve
• www.scotsman.com – World Wide Web faces real dangers as it turns 30 – Catherine Stihler
• www.bbc.com – What was the worldwide web like 30 years ago?
• techcrunch.com – Marking 30 years of the web, Tim Berners-Lee calls for a joint fight against disinformation
• web30.web.cern.ch – 30th Anniversary of the World Wide Web
• el.wikipedia.org – Διαδίκτυο
• home.cern – Save the date to celebrate the Web@30 on 12 March 2019

Image by Gerd Altmann from Pixabay

Μοιραστείτε το άρθρο