Μία από τις επιτυχημένες αποστολές στα χρονικά των διαστημικών εξερευνήσεων, ήταν σίγουρα αυτή που επισκέφθηκε τον πλανήτη Άρη, με κύριο ταξιδιώτη -εκτός από την επιστημονική και μη περιέργεια- το γνωστό σε όλους μας rover της NASA με όνομα Opportunity.
Η αποστολή κράτησε 15 χρόνια, από τις μακροβιότερες αποστολές μέχρι σήμερα, και μελετήθηκε σε μεγάλο βαθμό η επιφάνεια του Άρη. Αρκετά μεγάλο για να τεθούν τα θεμέλια για τις επόμενες αποστολές προς αυτόν τον πλανήτη.
Το δυσάρεστο γεγονός, που οι περισσότεροι γνωρίζουν ήδη, είναι ότι το Opportunity σταμάτησε να απαντά σε οποιαδήποτε επικοινωνία με την Γη τον περασμένο Ιούνιο (10 Ιουνίου 2018).
Αυτό συνέβη μετά από μία δριμύτατη αρειανή αμμοθύελλα, η οποία έδρασε σε ολόκληρο τον πλανήτη, και κάλυψε την ατμόσφαιρα του. Η σφοδρότητα του φαινομένου ήταν τέτοια που ήταν αναμενόμενο ότι θα χρειαστούν αρκετοί μήνες μέχρι να καθαρίσει η ατμόσφαιρα και το rover να μπορέσει να φορτίσει τις μπαταρίες του (με τους ηλιακούς συλλέκτες του), και κατ’ επέκταση να αποκατασταθεί η επικοινωνία μαζί του.
Ύστερα από τις χιλιάδες προσπάθειες των μηχανικών του Jet Propulsion Laboratory (Space Flight Operations Facility – JPL) της NASA να αποστείλουν εντολές προς το rover και να επαναφέρουν την επικοινωνία μαζί του, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το rover δεν είναι πλέον σε θέση να απαντήσει.
Η τελευταία απόπειρα έγινε την περασμένη Τρίτη (12 Φεβρουαρίου 2019), η οποία απέβη άκαρπη.
Σε αυτό το σημείο έλαβε τέλος και η πολύμηνη αποστολή που είχε τεθεί σε εφαρμογή. Εκτός των βασικών εντολών επικοινωνίας, προσπάθησαν να του δώσουν και εντολές για την επαναφορά του από γεγονότα όπως η απώλεια των κεντρικών κεραιών του (primary and secondary X-band radios) και η απορρύθμιση του εσωτερικού ρολογιού του (internal clock).
Πλέον είναι απίθανο να καταφέρουν να το επαναφέρουν, αφού πλέον τελειώνει η περίοδος των ισχυρών ανέμων που θα μπορούσαν να καθαρίσουν τους ηλιακούς συλλέκτες του. Επιπλέον θα βρεθεί αντιμέτωπο με τον χειμώνα, όπου οι χαμηλές θερμοκρασίες θα είναι καταστροφικές για τις μπαταρίες ενός αφόρτιστου rover.
Όπως δήλωσε ο διοικητής της NASA Jim Bridenstine, σε τέτοιες αποστολές όπως αυτή του Opportunity θα οφείλεται η επιτυχία μιας μελλοντικής αποστολής που θα πατήσουν άνθρωποι στον κόκκινο πλανήτη. Και όπως ανέφερε, το πρώτο ανθρώπινο βήμα που θα γίνει στην επιφάνεια του Άρη, θα ανήκει σε ένα μεγάλο βαθμό στους άνδρες, στις γυναίκες και στο rover που δούλεψαν σε αυτή την αποστολή, αψηφώντας όλες τις δυσκολίες.
Το Opportunity είχε σχεδιαστεί για μία περιορισμένη παραμονή στον κόκκινο πλανήτη. Αναμενόταν να αντέξει για 90 αρειανές ημέρες και να ταξιδέψει για 1000 μέτρα.
Το rover όμως αποκάλυψε στους κατασκευαστές του ότι ήταν πολύ πιο ανθεκτικό απ’ ότι υπολόγιζαν, και κατάφερε να ξεπεράσει κάθε προσδοκία.
Επέζησε στον αφιλόξενο γείτονά μας 60 φορές περισσότερο καιρό απ’ όσο αναμενόταν και κάλυψε την απόσταση των 45 χιλιομέτρων.
Μία ρομαντική νότα σε αυτή την απώλεια, είναι ότι το rover χάθηκε και αναπαύεται στην περιοχή “Perseverance Valley”, που μεταφράζεται σε “Κοιλάδα της Επιμονής”. Το ιδανικότερο μέρος για να τελειώσει το ταξίδι του. Η περιοχή ονομάστηκε έτσι το 2017.
Στο μακροχρόνιο εξερευνητικό του ταξίδι, βοήθησε να ανακαλυφθούν διάφορες άγνωστες πτυχές του Άρη. Το επιστημονικό έργο που έφερε εις πέρας σε όλο του το ταξίδι, είναι πέραν κάθε αμφιβολίας, ανεκτίμητης αξίας.
Παρά την απώλειά του, το έργο που ξεκίνησε δεν θα τελειώσει. Την σκυτάλη έχουν λάβει το Curiosity rover και το InSight lander που βρίσκονται ήδη στην επιφάνεια του Άρη, και θα ακολουθήσει η αποστολή του 2020 με ένα νέο rover.
Εδώ μπορείτε να δείτε την ενημέρωση που έγινε στις 13 Φεβρουαρίου 2019:
Ιστορικά Στοιχεία
Το Opportunity έφτασε στον κόκκινο πλανήτη και προσεδαφίστηκε σε αυτόν στις 24 Ιανουαρίου 2004, στην περιοχή Meridiani Planum.
Ο δίδυμος αδερφός του, το Spirit, είχε προσεδαφιστεί 20 ημέρες πιο πριν, στην άλλη πλευρά του πλανήτη, στο Gusev Crater. Η αποστολή του όμως ολοκληρώθηκε αφού είχε διανύσει 8 χιλιόμετρα, τον Μάιο του 2011.
Το rover των 174 χιλιογράμμων με το όνομα Opportunity, είχε στο πλευρό του μία ομάδα τεχνικών, μηχανικών και επιστημόνων που το βοήθησαν σε κάθε του βήμα.
Χάρη στην δική τους ικανότητα, μπόρεσε να ξεπεράσει πάρα πολλές προκλήσεις και να ταξιδέψει σε τόσο μεγάλη απόσταση. Κατάφεραν να πλοηγηθούν γύρω από πέτρες και βράχους, ή και από πάνω τους σε κάποιες περιπτώσεις, να σκαρφαλώσουν σε απότομες κλίσεις των 32 μοιρών, να διασχίσουν τοποθεσίες που πιθανότατα ήταν ξερά ποτάμια.
Το Opportunity rover ανάμεσα σε αυτά που είχε να αντιμετωπίσει, κατάφερε να θέσει αρκετά ψηλά τον πήχη για τους διαδόχους του.
Στις 20 Μαρτίου 2005 διένυσε 220 μέτρα, απόσταση που ίσως μας φαίνεται αστεία, αλλά έθεσε το ρεκόρ απόστασης για τις αποστολές οχημάτων στον Άρη.
Λήφθηκαν από τις κάμερές του 217.000 φωτογραφίες, συμπεριλαμβανομένων των 15 έγχρωμων πανοραμικών φωτογραφιών.
Ανακαλύφθηκαν, στο σημείο προσεδάφισης, πετρώματα αιματίτη (hematite), ορυκτό που δημιουργείται στο νερό.
Στην περιοχή Endeavour Crater ανακαλύφθηκαν και πολύ σημαντικά ευρήματα που καταδεικνύουν την δράση υδάτινου σώματος σε προγενέστερη εποχή, που θα μπορούσε να αντιστοιχηθεί με την δράση μίας λίμνης πόσιμου νερού, εδώ στην Γη.
Η αποστολή εξερεύνησης των Rovers στον Άρη είχε ένα πρωταρχικό σκοπό: την αναζήτηση ιστορικών αποδείξεων ύπαρξης νερού και του αντίστοιχου κλίματος στα σημεία που οι συνθήκες θα μπορούσαν να ήταν κάποια στιγμή ιδανικές για την ύπαρξη ζωής.
Το παραπάνω στηρίζεται στο ότι η ζωή όπως την γνωρίζουμε, στηρίζεται στην ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή.
Τα δύο rovers κατάφεραν να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους και με το παραπάνω. Πλέον είμαστε βέβαιοι ότι σε μία παλιότερη εποχή, ο πλανήτης Άρης ήταν πολύ διαφορετικός και πολύ πιο φιλόξενος απ’ ότι είναι τώρα. Όμως τα στοιχεία για το απώτερο παρελθόν του, μας δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για να είμαστε βέβαιοι ότι υπήρχε νερό σε υγρή μορφή στο υπέδαφος και στην επιφάνεια.
Επίλογος
Αν δούμε τα πράγματα σε μία διαφορετική προοπτική, η αποστολή του διάσημου rover ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2004. Προγενέστερο γεγονός της δημιουργίας του Facebook και της κατασκευής του πρώτου iPhone.
Τα δύο τελευταία έχουν αλλάξει μορφές και εκδόσεις, πάρα πολλές φορές για να κρατήσουν το κοινό τους, και να τραβήξουν περισσότερους κοντά τους.
Το εικονικό Opportunity από την άλλη, παρά τις δυσκολίες -έχασε κάποιες από τις ρόδες του και παρουσίασε διάφορα άλλα τεχνικά προβλήματα- έμεινε πιστό σε εμάς και ο κόσμος πιστός σε αυτό.
Στον επιστημονικό κόσμο, έχουμε πολλούς από τους επιστήμονες που βρίσκονται αυτή την στιγμή στην ομάδα, να ήταν ακόμα μαθητές λυκείου στο ξεκίνημα της αποστολής.
Ο απλός κόσμος δημιούργησε μία συναισθηματική σύνδεση με το Opportunity, μία οικειότητα. Ίσως έπαιξαν κάποιο ρόλο και τα ανθρωπόμορφα στοιχεία που είχε αποκτήσει.
Η οικειότητα έφερε στα κοινωνικά δίκτυα το #RIPOppy και αντιδράσεις όπως αυτές:
The Mars rover was declared dead today after no communication since June 2018, This was it's last message. A 90 day mission that lasted 15 years. You did well, we're all very proud of you. ?#RIPOppy #Opportunity pic.twitter.com/z8yIjS1rFM
— Jess⚡ (@HuntyDraws) February 14, 2019
Όπως και την ερώτηση στην παραπάνω παρουσίαση, για το αν θα υπάρξει ποτέ κάποια αποστολή για ανάκτηση του rover που θα το φέρει πίσω και θα το βάλει σε κάποιο μουσείο.
Η απάντηση βέβαια ήταν περισσότερο βασισμένη στην λογική. Τα rover κατασκευάστηκαν και σχεδιάστηκαν για να μείνουν στον πλανήτη Άρη και εκεί είναι το σπίτι τους. Επίσης, αν αποκτήσουμε την δυνατότητα να μετακινήσουμε κάπου στα 180kg, από τον Άρη πίσω στην Γη, γιατί να φέρουμε κάτι που γνωρίζουμε πολύ καλά από τι αποτελείται και πως κατασκευάστηκε/δημιουργήθηκε;
Πηγές
- www.nasa.gov – NASA’s Record-Setting Opportunity Rover Mission on Mars Comes to End
- www.jpl.nasa.gov – Opportunity Hunkers Down During Dust Storm
- www.jpl.nasa.gov – Rover Team Beaming New Commands to Opportunity on Mars
- www.nationalgeographic.com – The Mars rover Opportunity is dead. Here’s what it gave humankind.

agathan
Αποφοίτησα απο το τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών
του Πανεπιστημίου Κρήτης. Κάτα την διάρκεια εργάστηκα στην
τεχνική υποστήριξη του τμήματος. Ακολούθησε το
μεταπτυχιακό μου, Msc In Applied Mathematics at University Of Delaware. Ύστερα δούλεψα για μερικά χρόνια σαν web developer (CMS and what not) και SEO/Google Ads engineer.
Και τώρα είμαστε στο GeekD, μια λέξη που περιγράφει όλα τα παραπάνω.
"All we have to decide is what to do with the time that is given us."
-Gandalf The Grey, JRR Tolkien

Latest posts by agathan (see all)
- Αφιλόξενος πλανήτης Αφροδίτη: θα μπορούσε να υπάρχει ζωή; - 1 Οκτωβρίου 2020
- Τα ιπτάμενα αυτοκίνητα αρχίζουν να γίνονται πραγματικότητα - 13 Σεπτεμβρίου 2020
- Η ιστορική εκτόξευση της SpaceX που θα μεταφέρει αστροναύτες στον ISS - 26 Μαΐου 2020
Αφήστε ένα σχόλιο